Cảng hàng không Điện Biên hiện nay – (Sân bay Mường Thanh trước đây) – vốn là sân bay dã chiến năm 1954 – cứ điểm 206, một căn cứ tiếp vận rất quan trọng nằm trong tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của thực dân Pháp năm xưa. Cảng Hàng không Điện Biên nằm trên địa bàn phường Thanh Trường thành phố Điện Biên Phủ – Trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị của tỉnh Điện Biên và miền Tây Bắc của Tổ quốc, là nơi diễn ra trận Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu.

Cảng hàng không Điện Biên là cầu nối quan trọng nối liền Thủ đô Hà Nội, các miền trong cả nước và bạn bè quốc tế với Điện Biên; giữ vị trí xung yếu trong chiến lược phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng và an ninh quốc gia.

Thông tin chung Cảng hàng không Điện Biên

• Tên tiếng Anh: Dien Bien Airport
• Địa chỉ: Tổ dân phố 10 – Phường Thanh Trường – Thành phố Điện Biên Phủ – Tỉnh Điện Biên
• Điện thoại: 0230.3824411
• Fax: 0230.3826060
• E-mail: Dienbien@vietnamairport.vn
• Mã cảng hàng không (code) theo IATA: DIN
• Mã cảng hàng không theo ICAO: VVDB
• Cấp sân bay: 3C
• Khả năng tiếp nhận tàu bay: ATR72 và tương đương
• Nhà ga hành khách (Passenger Terminal): khánh thành năm 2004, diện tích 2.500m2
• Đường hạ cất cánh (Runway): có 01 đường hạ cất cánh với độ dài là 1.830m; rộng 30m.
• Sân đỗ tàu bay (Apron): 12.000m2 với 03 vị trí đỗ
• Năng lực thông qua: 150 hành khách/ giờ cao điểm, 300.000 hành khách/năm
• Giờ phục vụ: 5 giờ đến 18 giờ.

Vị trí địa lý

Cảng hàng không Điện Biên là cảng hàng không dân dụng kết hợp với hoạt động bay quân sự, nằm trong lòng chảo Điện Biên Phủ, ở phía Tây Bắc nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cách trung tâm thủ đô Hà Nội 300 km về phía Tây Bắc. Phía Đông Nam là thành phố Điện Biên, phía Tây là biên giới Việt – Lào.

Điểm quy chiếu sân bay: Là giao điểm của trục đường CHC 16/34 và tim đường lăn E1, có tọa độ địa lý: 21⁰23’52” N -103⁰00’32″E theo hệ tọa độ Hà Nội 72 (21⁰23’51.58″ N -103⁰00’32.76″E theo hệ tọa độ WGS-84).

• Múi giờ: GMT + 07.
• Độ lệch từ: 01⁰ Tây (01⁰W).
• Mức cao sân bay: 482.68m (so với mực nước biển trung bình – MSL).
• Mức cao đầu đường CHC 16: 482.68m (MSL).
• Mức cao đầu đường CHC 34: 478m.

Quá trình phát triển sân bay Điện Biên

Cảng hàng không Điện Biên được thực dân Pháp xây dựng từ thập kỷ 40 thế kỷ 20. Cảng hàng không Điện Biên lúc đó nằm trong hệ thống cảng hàng không miền núi hẻo lánh hiểm yếu nhằm mục đích chính trị khống chế miền núi Tây Bắc củng cố nền thống trị của thực dân Pháp ở Đông Dương và mục đích quân sự là chi viện cho tuyến phòng thủ biên giới Bắc Đông Dương Cảng hàng không Điện Biên được Pháp phân cấp cấp “C” ( Cảng hàng không nhỏ nội địa miền núi). Đường CHC ban đầu có kích thước 1.200 x 25m mặt đất cấp phối sỏi sạn chịu được tải trọng máy bay chiên đấu và vận tải nhẹ thời đó như Morane, Potez…tiếp cận hạ cánh bằng mắt theo hiệu tiêu mặt đất. Các công trình phụ trợ của Cảng hàng không hầu như không có gì ngoài đường CHC, 01 sân đỗ máy bay nhỏ và các mương thoát nước.

Năm 1958, vận tải hàng không dân dụng chính thức được mở tại sân bay Điện Biên và do quân đội đảm nhiệm nhưng các chuyến bay rất ít. Sau khi miền Bắc được giải phóng, Cảng hàng không Điện Biên vẫn giữ được duy trì nhưng hầu như không sử dụng vào khai thác. Năm 1973, chuẩn bị kỷ niệm 20 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, Cảng hàng không Điện Biên được khôi phục. Một phần đường CHC và sân đỗ được lát bằng ghi sắt. Hệ thống bảo hiểm sườn, đầu và các mương thoát nước được củng cố và tu bổ lại.

Năm 1984, Kỷ niệm 30 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, tuyến đường bay Hà Nội- Điện Biên bằng máy bay AN24, AK40.. được khôi phục. Sau 10 tháng khai thác, do các điều kiện kỹ thuật không cho phép, ngày 30/01/1995 đường bay đã bị cắt để sửa chữa đường CHC. Sau khi sửa chữa, Cảng hàng không Điện Biên đã hoạt động trở lại và máy bay là loại ATR72. Do đường bay không ổn định và không thường xuyên nên mức độ đầu tư vào Cảng hàng không Điện Biên còn thấp, chủ yếu tập trung vào những năm gần đây. Kế từ năm 1990 đến năm 2002, Cảng hàng không Điện Biên được đầu tư 25-30 tỷ đồng để đầu tư xây dựng nhà ga, đài chỉ huy, hệ thống cấp nước, sân đỗ ô tô, đường CHC…..

Từ 2002-2004, được sự quan tâm các cấp các ngành, Cảng hàng không Điện Biên đã liên tục đầu tư xây dựng mới và sửa chữa các công trình như: Đường lăn, sân đỗ máy bay, nhà ga HKDD, sân đỗ ô tô, các công trình quản lý bay, tháp chỉ huy….

Được sự quan tâm chỉ đạo của Bộ GTVT, Cục HKVN, Cảng HKĐB ngày càng phát triển, từng bước xây dựng thành một Cảng hàng không hoàn chỉnh, đồng bộ và hiện đại đáp ứng được nhu cầu khai thác sử dụng.

Cơ sở hạ tầng sân bay Điện Biên

Năm 1994, năm kỷ niệm 40 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, đường bay Hà Nội – Điện Biên – Hà Nội được khôi phục trở lại, Cảng hàng không Điện Biên đưa vào khai thác với đường băng ghi nhôm dài 1.400km. Năm 1996, Cảng hàng không Điện Biên được đầu tư xây dựng đường hạ cất cánh dài 1.430km, rộng 30m được đổ bê tông, sân đỗ tàu bay có 2 vị trí đỗ. Năm 1998 Cảng hàng không Điện Biên được nâng cấp, kéo dài thêm 400m đường hạ cất cánh. Năm 2004, năm kỷ niệm 50 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên phủ, Cảng  hàng không Điện Biên được đầu tư mở rộng sân đỗ máy bay diện tích 12.000m2 đảm bảo cho 03 vị trí máy bay đỗ. Nhà ga hành khách với diện tích sử dụng 2.500m2, đủ năng lực phục vụ 2 chuyến bay ATR72 tương đương với 150 hành khách/ giờ cao điểm.

Đường cất hạ cánh (CHC):

Cảng hàng không Điện Biên có một đường CHC, chiều dài 1830m, rộng 30m.

• Hướng địa lý của đường CHC: 158⁰-338⁰
• Ký hiệu đường CHC: 16/34
• Tọa độ ngưỡng đường CHC 16: 21⁰24’18.8412N -103⁰00’07.7664E (hệ WGS – 84)
• Tọa độ ngưỡng đường CHC 34: 21⁰23’24.4777N -103⁰00’33.5894E (hệ WGS – 84)
• Mặt phủ của đường CHC:  Bê tông xi măng
• Sức chịu tải của đường CHC : PCN 20/R/C/Y/T (đáp ứng cho các tàu bay từ loại ATR72 và tương đương trở xuống).
• Đoạn dừng (SWY): Không có
• Đoạn trống (CWY):
  • Đầu đường CHC 16: 168m x 110m
  • Đầu đường CHC 34: 200m x 110m
• Dải bảo hiểm sườn: bằng đất nện, có kích thước 1830m x 40m (mỗi bên)
• Dải bay (RWY STRIP): 1950m (1830m+60m+60m) x 110m
• Sân quay: 02 sân quay tại đầu đường CHC 16 có diện tích 787,5m² mỗi sân, kết cấu bằng be tông xi măng M300/40 dày 24cm.

Đường lăn:

Cảng hàng không Điện Biên có 2 đường lăn vuông góc với đường CHC và nối liền đường CHC với sân đỗ tàu bay.

•  Kích thước: 54m x 15m
•  Kết cấu: Bê tông xi măng
•  Sức chịu tải:  PCN 20/R/C/Y/T

Sân đỗ tàu bay:

Cảng hàng không Điện Biên có 01 sân đỗ hình chữ L

•  Có 03 vị trí đỗ tàu bay:  số 1, số 2 và số 3
• Kích thước: 120m x 60m x 72m x 91m
• Mặt phủ: bê tông xi măng (cấu trúc tương tự đường CHC)
• Sức chịu tải:  PCN 20/R/C/Y/T (đáp ứng cho các tàu bay từ loại ATR72 và tương đương trở xuống).

Nhà ga hành khách cảng hàng không Điện Biên

Nhà ga hành khách Cảng hàng không Điện Biên được khánh thành năm 2004, với lưu lượng theo thiết kế khoảng 150 hành khách/giờ cao điểm, 300.000 hành khách/năm. Tổng diện tích chiếm đất của nhà ga 1.846m2. Tổng diện tích mặt sàn nhà ga 2.500m2.

Tầng 1: Dành cho khách đến và làm thủ tục chuyến bay đi: Diện tích: 1700m2; Có 01 quầy dịch vụ căng tin giải khát.

Tầng 2: bao gồm khu vực khu vực hạn chế, khu vực cách ly gồm 2 phòng chờ hành khách ra máy bay: Diện tích: 800m2

Nhà ga Cảng hàng không Điện Biên được trang bị đầy đủ các thiết bị phục vụ khai thác hàng không và phi hàng không, bao gồm:

• 02 Cửa ra tầu bay(Gater).
• 04 Quầy Thủ tục (Check – in Counters).
• 02 Băng tải hành lý (Baggagages Conveyors).
• 01 Phòng VIP (VIP room).
• Quầy hành lý thất lạc (Lost & Found Bâggger Counters): 01
• Phương tiện khẩn nguy cứu nạn: 01 xe cứu hỏa, 01 xe khẩn nguy, 01 xe cứu thương
• Phương tiện phục vụ trên sân đỗ tàu bay: 01 Xe tải hỗ trợ (Support Vehicles – Pick up): 01 Xe đầu kéo: 02 Mooc chứa hành lý, hàng hóa rời.

Hoạt động hàng không

Những ngày đầu mới khôi phục sân bay Điện Biên chỉ hoạt động rất thưa thớt chỉ có khoảng từ 6 lần chuyến một tuần với khoảng trên 10 ngàn hành khách/năm. Năm 1998 nâng lên 10 lần chuyến một tuần với khoảng trên 20 hành khách/năm và từ năm 2004 trở lại đây hoạt đông hàng không nâng lên đều đặn 4 lần chuyến bay thương mại một ngày. 
 
Ngoài phục vụ thương mại Cảng hàng không Điện Biên còn phục vụ nhiệm vụ chính trị đảm bảo an ninh an toàn tuyệt đối cho các chuyến bay chuyên cơ, ưu tiên, chuyến bay quân sự của cán bộ Đảng, nhà nước và các khách ngoại giao lên thăm và làm việc tại tỉnh Điện Biên.
 
Chất lượng dịch vụ ngày càng nâng cao, trật tự an toàn trên địa bàn Cảng hàng không được đảm bảo. Sản lượng khai thác năm 2014: phục vụ 1.532 lần chuyến bay; vận chuyển 81.564 lượt hành khách.
 
Hiện nay, Công ty VASCO trực thuộc hãng hàng không quốc gia Việt Nam (VietNam Airlines) đang tham gia khai thác đường bay Hà Nội – Điện Biên – Hà Nội với tần suất 4 lần chuyến/ngày.